Juridisch Nieuws

Vanaf 1 december 2020 zullen de nieuwe regels omtrent onrechtmatige bedingen in B2B-relaties van toepassing zijn op de overeenkomsten die na die datum worden gesloten, gewijzigd of hernieuwd.

Deze nieuwe regels zullen de rechter toelaten om – veel ruimer dan vandaag – het (on)rechtmatig karakter van contractuele clausules te beoordelen. Indien de rechter vaststelt dat er sprake is van een onrechtmatige contractuele clausule, kan hij sanctioneren door vb. de betreffende bepaling nietig te verklaren.

Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat deze wet de contractvrijheid tussen ondernemingen aanzienlijk zal beïnvloeden. In de praktijk zal de nieuwe B2B-wet een impact zal hebben op de algemene voorwaarden van ondernemingen en overeenkomsten tussen ondernemingen.

In deze nieuwsbrief vatten wij de meest relevante gevolgen van de nieuwe wetgeving voor u samen.

Toepassingsgebied

De nieuwe regels inzake contractuele bedingen zijn van toepassing op alle overeenkomsten tussen ondernemingen (met uitzondering van overeenkomsten betreffende financiële diensten en overheidsopdrachten). Wij denken hierbij bijvoorbeeld aan overeenkomsten inzake koop-verkoop, huur, aanneming, handelsagentuur, franchise, commerciële samenwerkingsovereenkomsten, enz.

Het toepassingsgebied is echter niet beperkt tot algemene voorwaarden of toetredingscontracten. Alle contractuele bedingen vallen onder de nieuwe regels.

De nieuwe regels inzake contractuele bedingen zijn van toepassing op overeenkomsten die worden beoordeeld op grond van het Belgische recht. In geval ondernemingen eraan denken om een vreemd rechtstelsel van toepassing te verklaren op hun overeenkomst kunnen deze regels nog steeds een invloed hebben op de interpretatie en uitlegging van de overeenkomst.

Tot slot zullen de nieuwe bepalingen van toepassing zijn voor overeenkomsten, gesloten, hernieuwd of gewijzigd vanaf 1 december 2020. De nieuwe bepalingen zijn bijgevolg niet van toepassing op overeenkomsten die nog lopen op deze datum van inwerkingtreding. De nieuwe bepalingen worden wel relevant voor lopende overeenkomsten die na de inwerkingtreding van de nieuwe regels worden gewijzigd of hernieuwd.

Nieuwigheden

Algemene norm

Net zoals bij consumentenovereenkomsten en commerciële samenwerkingsovereenkomsten heeft de wetgever uitdrukkelijk bepaald dat in overeenkomsten tussen ondernemingen schriftelijke bedingen duidelijk en begrijpelijk moeten zijn.

Daarnaast zullen bedingen die – al dan niet in samenhang met andere bedingen – een kennelijk onevenwicht scheppen tussen de rechten en plichten van partijen onrechtmatig en verboden zijn.

Bovenop deze algemene norm bevat de wet ook nog een zwarte en een grijze lijst van onrechtmatige bedingen.

Zwarte lijst

De zogenaamde zwarte lijst bevat vier bepalingen. Indien het contractueel beding hieronder valt, is het onrechtmatig zonder dat een verdere beoordeling van het beding vereist is.

Op de zwarte lijst staan bedingen die ertoe strekken:

• te voorzien in een onherroepelijke verbintenis van de ene partij terwijl de uitvoering van de prestaties van de andere partij onderworpen is aan een voorwaarde waarvan de verwezenlijking uitsluitend afhankelijk is van haar wil;
• een partij het eenzijdige recht te geven om een beding van de overeenkomst te interpreteren;
• in geval van betwisting de andere partij te doen afzien van elk middel van verhaal tegen de andere partij; of
• op onweerlegbare wijze de kennisname of de aanvaarding van de andere partij vast te stellen met bedingen waarvan deze niet daadwerkelijk kennis heeft kunnen nemen voor het sluiten van de overeenkomst.

Grijze lijst

Naast een zwarte lijst, bevat de nieuwe B2B-wet voor overeenkomsten tussen ondernemingen ook een grijze lijst van acht bedingen die vermoed worden onrechtmatig en verboden te zijn. Dat vermoeden is weerlegbaar op basis van de concrete omstandigheden en de kenmerken van de overeenkomst. Een onderneming kan dus trachten aan te tonen dat het beding in de gegeven omstandigheden en gezien de kenmerken van de overeenkomst geen kennelijk onevenwicht creëert  tussen de rechten en plichten van partijen. Op de grijze lijst staan de volgende bedingen:

• de ene partij het recht te verlenen om zonder geldige reden de prijs, de kenmerken of de voorwaarden van de overeenkomst eenzijdig te wijzigen;
• een overeenkomst van bepaalde duur stilzwijgend te verlengen of te vernieuwen, zonder opgave van een redelijke opzegtermijn;
• de partijen te verbinden zonder opgave van een redelijke opzegtermijn;
• zonder tegenprestatie het economisch risico op een partij leggen indien die gewoonlijk op de andere onderneming rust;
• op ongepaste wijze de wettelijke rechten van een partij uit te sluiten of te beperken in geval van wanprestatie of gebrekkige uitvoering door de andere partij van een van haar contractuele verplichtingen;
• de onderneming te ontslaan van haar aansprakelijkheid voor haar opzet, haar zware fout of voor die van haar aangestelden of, behoudens overmacht, voor de nietuitvoering van de essentiële verbintenissen die het voorwerp van de overeenkomst uitmaken;
• de bewijsmiddelen waarop de andere partij een beroep kan doen te beperken; of
• in geval van niet-uitvoering of vertraging in de uitvoering van de verbintenissen van de andere partij, schadevergoedingsbedragen vast te stellen die kennelijk niet evenredig zijn aan het nadeel dat door de onderneming kan worden geleden.

Wat kan ik nu al doen?

De nieuwe B2B-wet noodzaakt ondernemingen om hun overeenkomsten met andere ondernemingen en hun algemene voorwaarden tegen het licht te houden en – waar nodig – deze te actualiseren.

Wenst u meer informatie over de nieuwe B2B-wet of hulp bij de analyse en actualisering van uw overeenkomsten en algemene voorwaarden? Contacteer ons meteen voor een persoonlijke afspraak. Vanzelfsprekend kan dat veilig en volledig online (ons volledig dossierbeheer is al jaren digitaal).

Defensis Advocatenkantoor

Wouter Van Cutsem                              Olivier Kerkhofs                 Joris Durinck

wvancutsem@defensis.be                    okerkhofs@defensis.be     jdurinck@defensis.be

+32 (0)2 892 60 71                                +32 (0)2 892 60 73            +32 (0)2 892 60 83

+32 (0)2 892 60 70 (administratie)